https://mooiegezondebenen.nl/spataderen-pijn-in-de-benen/Spataderen geven vaak pijnklachten. Spataderen ontstaan wanneer door kapotte kleppen in de aders van de benen het bloed niet goed terugstroomt naar het hart. Het hoopt zich op in de ader waardoor de druk in de ader oploopt en deze wijder wordt. Deze verwijding is aan de buitenkant van het been zichtbaar in de vorm van een blauwe kronkelende ader.
Soms is er sprake van pijn in de benen zonder dat er aan de buitenkant spataderen te zien zijn. De spataders bevinden zich dan niet oppervlakkig maar op een dieper niveau.
‘Kapotte’ kleppen, kleppen die niet meer functioneren, en de daarmee samenhangende verwijding van de aders kunnen verschillende oorzaken hebben. Het kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een staand of juist een zittend beroep, van overgewicht of het gevolg zijn van een zwangerschap. Meestal is er een erfelijke component in het spel.
Op onze website focussen we ons voornamelijk op spataderen (en spataderpijn) in de benen maar spataderen kunnen ook op andere plaatsen voorkomen. Denk aan verwijde aderen op de handen en in het gezicht of spataderen in de vorm van aambeien, vaak het gevolg van een langdurig moeilijke stoelgang met veel persen.
In dit blog lees je over wat de typische spatadersymptomen zijn, wanneer spataderen gevaarlijk kunnen worden en wat je eraan kunt doen om de pijn van je spataderen te verlichten.
Waarom doen mijn spataderen pijn?
Spataderen zijn gezwollen aderen. Ze zien er vaak vaak blauw of donkerpaars uit, ze zijn dik, kronkelig en opgezet. Niet alle spataderen zijn zichtbaar aan de buitenkant. Soms zijn er opgezwollen aders die niet zichtbaar zijn omdat ze zich in het dieper gelegen adersysteem bevinden. We noemen deze aders verborgen spataders. Het opzetten van de aders maakt dat je pijn en ongemak ervaart. Vaak zijn mensen opgelucht als ze weten wat de oorzaak is, wanneer de arts met duplex-onderzoek spataders vaststelt. De oorzaak voor de zere benen en het vervelende gevoel is dan gevonden, waarna er iets aan gedaan kan worden.
Spataderen komen in alle soorten en maten voor. Spataderklachten worden ook heel verschillend ervaren. Sommige mensen hebben nooit pijn van hun spataderen terwijl anderen bijna dagelijks last hebben.
Spataderpijn: over welke symptomen hebben we het?
Spataderen zijn een veelvoorkomende oorzaak van pijn in de benen. De pijn die wordt ervaren kan zijn:
- zere, gevoelige benen
- een zwaar gevoel of vermoeide benen
- een brandend of kloppend gevoel in de benen
- een jeukende huid in de buurt van de spatader
- kramp in de benen, vooral ’s nachts
- rusteloze benen
- gezwollen voeten en enkels
- verkleuring van de huid
Spataderpijn kan verergeren bij warm weer. Ook aan het einde van de dag wanneer je veel hebt gestaan voel je meer pijn in de benen.
Pijnlijke gevolgen van spataderen
Flebitis
Er is sprake van flebitis wanneer een spatader ontstoken raakt. Er ontstaat een pijnlijke, harde, rode plek op het been die warm aanvoelt. Flebitis kan veel pijn veroorzaken.
Oppervlakkige tromboflebitis
Ontstoken aders kunnen ook leiden tot plaatselijke stolselvorming, vorming van een bloedpropje in de ader. Meestal betreft het een redelijk onschuldig bloedpropje in een oppervlakkige ader.
Dermatitis venosum of eczema varicosum
Bij dermatitis venosum gaat het om een jeukende ontstoken uitslag meestal aan de binnenkant van het been in de buurt van de enkel. Dermatitis venosum kan leiden tot bloedingen en huidzweren die pijnlijk kunnen zijn en geïnfecteerd kunnen raken. Als er sprake is van eczeem spreek je van eczema varicosum.
Zijn (pijnlijke) spataderen gevaarlijk?
Spataderen kunnen pijn, zwelling, vermoeide en pijnlijke benen veroorzaken of ‘s nachts voor rusteloze benen zorgen. Dit zijn symptomen waar je flink last van kunt hebben en die je functioneren overdag behoorlijk kunnen beïnvloeden.
Onschuldige spataderen kunnen op termijn leiden tot chronische veneuze insufficiëntie. Chronische veneuze insufficiëntie wordt gekenmerkt door een verkleuring (hyperpigmentatie) en verharding van de huid, meestal laag op de kuit of ter hoogte van de (binnen)enkel.
Het bloed wat zich in de spatader ophoopt kan zich buiten de ader naar het omliggend weefsel in het onderbeen verplaatsen wat zorgt voor deze verkleuring. Het bloed is ijzerhoudend, de bruine verkleuring zou je dus als een soort ‘roest’ kunnen zien.
Onbehandelde spataderen kunnen dus op termijn tot complicaties leiden wanneer bloed zich in de aderen blijft ophopen en er niets gedaan wordt om dit op te heffen en de doorbloeding te verbeteren. Uiteindelijk kan dit voor wondgenezingsproblemen (‘nare’ wonden en huidzweren) zorgen die slecht genezen.
Ook kan traag stromend bloed gaan stollen waardoor een oppervlakkige flebitis kan ontstaan. In het meest ernstige geval kan een oppervlakkige stolseltje zich verplaatsen naar het dieper gelegen aderstelsel waarmee de redelijk onschuldige aandoening verandert in een potentieel gevaarlijk probleem.
Hoewel pijnlijk, is een oppervlakkige flebitis meestal niet gevaarlijk. Maar toch is het belangrijk contact met je (huis)arts te zoeken wanneer je klachten hebt die passen bij deze aandoening.
Helpt een warm bad bij spataderpijn?
Een van de functies van onze aders is het reguleren van de lichaamstemperatuur. Aders werken samen met de slagaders en de haarvaten om warmte vast te houden of om warmte af te geven. Dit doen ze door uit te zetten en te verwijden (dilateren) of door samen te trekken en te krimpen (contraheren).
Je zou kunnen denken dat een warm bad (hot tub of een warme douche) goed voor de bloedcirculatie is, maar warm water zorgt voor een nog grotere verwijding van de toch al wijde spataders. Het (nog) langzamer stromende bloed kan door verdere verwijding van de aders voor intense jeuk, zwelling en pijn zorgen.
Waarom heb ik ‘s nachts meer spataderpijn?
Pijnlijke benen ’s nachts is een van de vele symptomen van spataderen. De verhoogde druk in de benen kan leiden tot rusteloze benen, pijn en een zwaar gevoel. Spatadersymptomen verergeren ’s nachts wanneer je overdag veel hebt gestaan.
Wanneer rusteloze benen zorgen voor een slechte nachtrust is het een goed idee je benen door te laten meten middels echo-duplex onderzoek en je spataderen te laten behandelen.
Spataderpijn verlichten
Er zijn verschillende manieren om spataderpijn te verlichten.
Benen hoger dan je hart
Pijn in de benen die direct verband houdt met spataderen kun je verminderen door je benen hoger dan je hart te leggen.
- Ga op je rug liggen met je billen tegen de muur en je benen recht omhoog. Gebruik makend van de zwaartekracht stroomt het bloed uit de aders waarmee de druk wegvalt en je direct verlichting ervaart
- Leg je benen hoger op een stoel met een kussen wanneer je zit
- Leg in bed je benen hoger door het voeteneinde te verhogen of door met een kussen onder je voeten te slapen
Verander regelmatig van positie
Verander bij een zittend of staand beroep vaak van positie. Buig en strek je benen, loop heen en weer, ga zitten of juist staan.
Zorg voor een goede hydratatie
Veel drinken en fysieke beweging ondersteunen een gezonde bloedcirculatie, dus drink voldoende water en beweeg.
Beperk je zoutinname
Zout (natrium) zorgt er voor dat je lichaam vocht vasthoudt wat zorgt voor extra druk in de aders. Minder zout betekent dat je minder vocht vasthoudt.
Pas je voeding aan
Kalium speelt ook een belangrijke rol bij de vochtbalans. Kalium zit onder andere in amandelen, pistachenoten, aardappelen en bladgroenten.
Probeer af te vallen
Hoe meer kilo’s, hoe meer druk op de aders, hoe pijnlijker de spataders. Afvallen vermindert de druk op de aders en daarmee ook de zwelling en de pijn.
Pijnstillers
Het gebruik van aspirine of ibuprofen kan spataderpijn verlichten.
Compressiekousen
Compressiekousen oefenen druk uit op de benen. Deze druk zorgt ervoor dat het bloed uit de benen gemakkelijker naar het hart verplaatst kan worden. Onderzoek uit 2018 wijst uit dat het dragen van compressie(knie)kousen (18 tot 21 mmHg) al na een week minder spataderpijn gaf.
Trek je compressiekousen ‘s ochtends voordat je opstaat aan. Als je al opgestaan bent en het bloed weer naar je voeten zakt kan ook een compressiekous spataderpijn niet voorkomen.
Sluit douchen af met ‘koud’ water
Wanneer benen aan het einde van de dag pijn doen zorgt een koele (geen koude) douche voor het samentrekken van je bloedvaten. Dit vermindert zwelling en pijnlijke benen.
Helpt koelen met ijs bij pijnlijke spataderen?
Als er sprake is van een plaatselijke ontsteking, bijvoorbeeld een pijnlijke oppervlakkige tromboflebitis, kan koelen met ijs verlichting geven. Wees met het koelen met ijs wel voorzichtig. Te veel en te lang koelen leidt tot een vermindering van het gevoel ter plaatse, waarbij je (omdat je niets voelt) zelfs een huidbeschadiging zou kunnen oplopen.
Het verbeteren van de bloedsomloop is de belangrijkste behandeling voor je spataderen. Loop, fiets of zwem om de bloedcirculatie in je benen te verbeteren.
Pijn voorkomen
Er is helaas weinig bewijs dat spataderen volledig voorkomen kunnen worden. Aan erfelijke aanleg is niets te doen. Waar je wel wat aan kunt doen is of die aanleg ook uiteindelijk gaat leiden tot de vorming van spataderen. Veranderingen in de levensstijl kunnen spataderpijn verminderen en andere gewoontes kunnen voorkomen dat spataderen groter worden. Wil je meer weten over wat spataderen precies zijn en hoe ze behandeld kunnen worden? Lees dan verder op ons blog “Spataders uitgelegd”.
