Het is een veel voorkomende misvatting dat spataderen op den duur vanzelf wel zullen verdwijnen.
Spataderen worden veroorzaakt door een onderliggende aderaandoening, dus gewoon maar afwachten zal er niet voor zorgen dat ze weggaan.
Spataderen kunnen soms wel minder zichtbaar worden. Maar als er niets aan de onderliggende oorzaak gedaan wordt zullen zowel de zichtbare aders als de symptomen na verloop van tijd toch weer terugkeren.
De beste oplossing is een medische behandeling. Alleen medisch ingrijpen zal de zichtbare spataders doen verdwijnen, de klachten wegnemen en eventuele complicaties in de toekomst voorkomen.
Spataderen zijn gezwollen en vergrote aderen die meestal voorkomen op de benen en soms op de voeten. Ze kunnen blauw of donkerpaars zijn en zien er vaak kronkelig uit. Soms zijn ze zo groot dat ze als dikke aders met knobbels of als trossen over het been lopen.
Symptomen zijn onder meer:
De klachten die bij spataderen horen worden meestal erger bij warm weer of als je veel hebt gestaan.
Ze verbeteren wanneer je rondloopt, als je gaat liggen of wanneer je je pijnlijke benen wat hoger legt.
Wat zijn de oorzaken van spataderen?
Spataderen worden veroorzaakt doordat aderwanden zwak zijn en kleppen in het bloedvat niet goed functioneren.
Bloed stroomt van het been naar hart tegen de zwaartekracht in. Je kuit- en beenspieren helpen dat bloed omhoog te stuwen. Kleppen (kleine flapjes in de ader) openen zich om het bloed door te laten en sluiten zich om te voorkomen dat het bloed terugstroomt.
Soms kunnen aderen wijder worden, waardoor de kleppen hun werk niet meer goed kunnen doen.
Wanneer dit gebeurt, stroomt bloed terug in de aders en worden ze groter en wijder.
De meeste spataderproblemen komen in de oppervlakkige aderen van het onderbeen voor.
Verhoogde druk in de aderen kan dus spataderen veroorzaken. Factoren die de kans op spataderen kunnen vergroten zijn onder meer:
Zwakke aders kunnen het gevolg zijn van erfelijkheid. Als je ouders spataderen hebben, is de kans groter dat jij ze ook krijgt.
Spataders ontstaan tijdens de zwangerschap of in de menopauze onder invloed van chemische veranderingen. Zwangerschapshormonen beïnvloeden de aders, met spatadervorming tot gevolg.
Spataderen en gewicht zijn aan elkaar gerelateerd. Gewichtstoename gaat vaak gepaard met een grotere druk op de beenaderen. Zo kan gewichtstoename ervoor zorgen dat bestaande spataderen groter en beter zichtbaar worden.
Tijdens de zwangerschap zorgen gewichtstoename, hormonen en de groeiende baby voor meer druk op de beenaderen. Hierdoor wordt de kans groter dat je spataderen krijgt.
Technisch gezien kunnen spataderen niet genezen. Dat komt door de aandoening die spataderen veroorzaakt.
Bij deze aandoening ontstaat er permanente schade aan de aders en de kleppen die de bloedstroom naar het hart en de longen regelen.
Er zijn geen manieren om de ader te repareren of om de kleppen in de ader te op te knappen.
Bovendien zijn er geen bewezen natuurlijke of farmaceutische middelen die de schade aan de kapotte kleppen kan herstellen.
Om van de klachten die spataderen geven af te komen kun je ze behandelen met steunkousen, sclerotherapie en een operatie in de vorm van EVLT lasertherapie.
Als we het hebben over spataderen dan hebben we het dus over verwijde aders en kapotte klepjes.
Dit kan pijn en ongemak met zich meebrengen.
Een steunkous (of een compressiekous) is een strakke kous die de aders dichtdrukt waarmee de bloedcirculatie hersteld kan worden.
Je kunt je voorstellen dat die herstelde bloedcirculatie een positief effect zal hebben op de klachten, op de zere benen.
Daarom zal een arts in eerste instantie vaak steunkousen of compressiekousen adviseren wanneer je spataderen hebt.
Geven de kousen verlichting dan is er waarschijnlijk sprake van klachten ten gevolge van spatkapotte kleppen.
Geven de kousen geen verlichting dan is er waarschijnlijk iets anders aan de hand.
Wanneer je wel zichtbare spataderen hebt maar geen pijnklachten zal er vaak voor een behandeling in de vorm van sclerotherapie gekozen worden.
Bij sclerotherapie wordt een etsende vloeistof in een spatader geïnjecteerd.
Hierdoor wordt er littekenweefsel gevormd en plakken de aderwanden aan elkaar.
Dit zorgt ervoor dat er geen bloed meer door de ader kan stromen en dat de ader uiteindelijk oplost.
Een sclerotherpaie behandeling is voor de meeste mensen niet pijnlijk.
De kous die na de behandeling gedragen moet worden houdt de aderwanden stevig tegen elkaar gedrukt en beperkt daarmee de ontstekingsverschijnselen.
Deze is dus van wezenlijk belang voor het slagen van de behandeling.
Bij EndoVeneuze laserTherapie wordt een laser gebruikt om de ader van binnenuit met behulp van hite te beschadigen en af te sluiten.
Ook na deze behandeling draag je kortdurend een kous om druk op de vaatwand te houden. Een steunkous is ook hier belangrijk om de behandeling te laten slagen.
Het doel van de behandeling is dat de betreffende ader voor altijd dichtblijft waarna het lichaam deze opruimt.
De laatste optie betreft het operatief, dus onder narcose of onder plaatselijke verdoving verwijderen van spataderen.
Sommige patiënten die een behandeling hebben ondergaan zeggen dat hun spataderen zijn teruggekomen, maar dit is meestal niet het geval.
Wanneer een behandeling correct is uitgevoerd is de spatader definitief verwijderd of zal hij, in het geval van sclerotherapie en EVLT, na verloop van tijd door het lichaam opgeruimd worden.
Spataderen waarvan lijkt dat ze terug zijn gekomen zijn meestal niet dezelfde aders die zijn behandeld.
Meestal betreft het nieuwe spataders die zich in het betreffende gebied hebben ontwikkeld.
Er is geen manier om spataderen volledig te voorkomen. Maar het verbeteren van de bloedsomloop door het gebruik van de spieren in je benen kunnen het risico op spataderen of het ontwikkelen van meer spataderen verkleinen.
Ook voedingsstoffen spelen een grote rol in het gezond houden van je bloedvaten.
Een manier om de kans op spataderen te verkleinen is door regelmatig te bewegen. Er zijn vele manieren van lichaamsbeweging die je kunt doen om het gewicht gezond en de bloedsomloop optimaal te houden. Denk aan zwemmen, yoga of wandelen.
Heb je een zittend beroep? Zorg er dan voor dat je regelmatig beweegt door je voeten te strekken en af en toe eens op je tenen te lopen.
Het eten van een gezond dieet met veel fruit en groenten is ook belangrijk om de doorbloeding te verbeteren.
Specifiek belangrijk voor gezonde bloedvaten zijn voedingsmiddelen met vitamine C, Omega 3 en vitamine B6 en B12.
Spataderen kunnen deels bestreden worden door slimmer te eten. Een vezelrijk dieet kan de druk op de aderen verminderen en de aders zelfs versterken.
Oplosbare vezels helpen constipatie te voorkomen waarmee je zorgt voor minder druk op de aders.
Goede bronnen van oplosbare vezels zijn haver, lijnzaad, erwten, wortels, appels, bessen en bonen.
Leg tijdens de dag of op z'n minst aan het einde van de dag je benen hoger dan je hart.
Minstens 20 minuten in deze positie verbetert de bloedsomloop en vermindert de zwelling in je benen.
Is vooral vocht in de benen het probleem dan zijn compressiekousen en massagepanty's je beste maatjes.
Zijn spataderen gevaarlijk?
De complicaties van spataderen openbaren zich vooral in een later stadium wanneer je niets aan je spataders laat doen.
Voorbeelden van kenmerken van spataders die al langer bestaan zijn:
Op de huid kunnen zich wondjes vormen in de buurt van spataderen, vooral bij de enkels. Een verkleurde plek op de huid ontstaat meestal voordat zich een zweer vormt.
Er is sprake van een open been wanneer een wond op het onderbeen niet goed wil genezen. Zo'n wond is gevoelig voor infecties.
Wanneer aders wijder worden, zoals bij spataderen, kan de bloedcirculatie vertragen.
Dit kan oppervlakkige bloedstolsels veroorzaken, ook bekend als oppervlakkige veneuze trombose of flebitis.
Af en toe kan een vlak onder de huid gelegen spatader aan de oppervlakte barsten.
Hoewel dit meestal maar een kleine bloeding veroorzaakt vereist deze wel medische aandacht. Leg je been hoog, leg een drukkend verband aan en contacteer je arts.
Een spatader kan soms ontsteken. Je ziet en voelt dan een rode, harde en pijnlijke streng op de plek van de spatader.
We spreken van een ontsteking als er een stolsel in een oppervlakkige spatader ontstaat. Een oppervlakkige ontsteking trekt vanzelf weer weg.
Neem eventueel Ibuprofen of neem contact op met je arts.
Spataderen verdwijnen niet vanzelf omdat ze worden veroorzaakt door een onderliggende aandoening.
Er zijn wel dingen die je kunt ondernemen om de pijn en het risico op grotere spataderen te verkleinen.
Regelmatig bewegen en het eten van gezonde voedingsstoffen bevorderen de bloedsomloop en helpen erger voorkomen.
De beste manier om van je spataderen af te komen is door een behandeling met sclerotherapie, een laser of door ze operatief te laten verwijderen.
Een compressiekous zal helpen de klachten die spataderen veroorzaken te verminderen.