Een trombosebeen ontstaat wanneer een bloedprop een ader in het been afsluit. Een trombosebeen kan milde klachten geven, soms zelfs ongemerkt verlopen, maar moet absoluut niet onderschat worden. De verdenking op een trombosebeen is altijd een reden om een arts te consulteren.
In dit artikel lees je over de symptomen, de gevaren en de risicofactoren en krijg je tips hoe je een trombosebeen kunt voorkomen.
Hoe een stolsel het lichaam beïnvloedt, hangt af van het type en de locatie van het stolsel. Er zijn twee hoofdtypen.
Zowel een Diep Veneuze Trombose als een bloedstolsel in een slagader kunnen dus voor ernstige gezondheidsproblemen zorgen. Maar de oorzaken, de symptomen en de stappen die je kunt ondernemen om jezelf te beschermen zijn verschillend.
Een Diep Veneuze Trombose (DVT) ontstaat dus wanneer zich een bloedstolsel vormt in een diepe ader, meestal in het onderbeen.
Die diepe aders bevinden zich in de diepe weefsels van de benen. Ze transporteren bloed van de benen en de voeten terug naar het hart.
De oppervlakkige aders liggen onder het oppervlak van de huid. De diepe aders bevinden zich tussen de spieren van het been.
Het aanspannen en ontspannen van deze spieren helpt om het bloed vanuit het been weer omhoog richting het hart te persen. Deze bloedvaten hebben kleppen die voorkomen dat het bloed weer terug kan stromen naar de voeten.
DVT ontstaat wanneer zich een bloedstolsel (thrombus) in een diepe ader vormt. Deze blokkeert gedeeltelijk of volledig de stroom van het bloed door de ader.
Er kunnen zich ook bloedpropjes vormen in de oppervlakkige aders. We spreken dan van een oppervlakkige thromboflebitis, een meestal onschuldige ontsteking.
Er zijn verschillende oorzaken voor het ontstaan van een thrombus.
Er kan zich plaatselijk een bloedprop vormen wanneer een ader beschadigd raakt, wanneer de bloedstroom in de ader vertraagt en vooral als het bloed een meer dan normale neiging tot stollen heeft.
Veel bloedstolsels zijn klein en worden geleidelijk door het lichaam afgebroken. Maar soms kan zich een groter bloedstolsel vormen.
Een groter stolsel kan de bloedstroom volledig blokkeren. Zo'n blokkade kan pijn en zwelling veroorzaken.
Een DVT kan gevaarlijk worden wanneer een deel van het bloedstolsel afbreekt en via de bloedsomloop naar de longen wordt vervoerd. Dit kan dan leiden tot een levensgevaarlijke longembolie.
Een klein bloedstolsel in de longen hoeft geen problemen op te leveren maar een grote embolie kan dodelijk zijn.
Een trombosebeen ontstaat wanneer een ader in het been verstopt raakt door een bloedprop.
Dit kan gebeuren wanneer een ader beschadigd raakt, wanneer het bloed langzamer stroomt of wanneer het bloed een meer dan normaal stollend vermogen heeft.
Een beschadigde ader is vaak het gevolg van een ongeval of een letsel en kan mild, matig of ernstig zijn. Enkele veel voorkomende oorzaken zijn bloedingen, blauwe plekken en botbreuken. Verder kun je denken aan letsel (ongeval, snijwond, operatie) of bijvoorbeeld het inbrengen van een infuus.
Aderbeschadigingen worden ook vaak wordt veroorzaakt door fracturen, een spiertrauma of een grote operatie (met name buik-, bekken- en heupoperaties).
Aandoeningen die de bloedstroom vertragen of het bloed dikker maken zijn hartfalen en bepaalde tumoren. Ook beschadigde kleppen in aders (spataderen) veroorzaken een verstoorde bloedstroom.
Een trage doorbloeding kan ook veroorzaakt worden door bedlegerigheid (bijvoorbeeld bij ziekte of na een operatie) en wanneer er sprake is van bewegingsbeperking bijvoorbeeld nadat beengips is aangebracht.
Het gezondheidsprobleem dat een snelle stolling van het bloed veroorzaakt kan erfelijk zijn of zich in de loop van de tijd ontwikkelen.
Medische aandoeningen die ervoor zorgen dat het bloed sneller stolt zijn onder meer SLE en Polycythemia vera.
Het is dus mogelijk om een trombosebeen te krijgen na een operatie, met name wanneer er sprake is van risicofactoren als roken of obesitas.
Soms zijn er andere risicofactoren voor het ontwikkelen van stolsels. Denk aan een zwangerschap of bepaalde medicijnen die het bloed sneller laat stollen.
Ook verhoogde oestrogeenspiegels die vaak worden veroorzaakt door het gebruik van de anticonceptiepil of door hormoonvervangende therapie kunnen bijdragen aan het ontstaan van DVT.
En lang zitten of lang staan, met name tijdens of na een operatie kunnen ook een bijdragende factor zijn aan het optreden van bloedstolsels.
Wanneer je weet wat de symptomen van een trombosebeen zijn kun je sneller medische hulp inschakelen. Door te weten wat de waarschuwingssignalen zijn maak je de kans groter dat je uit de gevarenzone blijft.
Verder is het belangrijk om te weten dat een DVT ook kan optreden met weinig of geen symptomen.
De symptomen van een DVT zijn:
Bij een DVT zal iemand meestal pijn of gevoeligheid van de huid ervaren, een gevoel alsof er druk op staat. Er kan ook sprake zijn van roodheid in het betreffende gebied.
Wanneer er sprake is van uitgebreide stolselvorming kan het been koud aanvoelen. Dit komt omdat er door verhoogde druk op het weefsel geen bloed naar een deel van het been kan stromen.
Er kan sprake zijn van verkleuring van het gebied, of de huid wordt blauw en krijgt een doffe grijze kleur.
Zwelling is een ander symptoom. Het boven- of onderbeen voelt gezwollen aan en de gezwollen aderen kunnen hard en pijnlijk aanvoelen wanneer je ze aanraakt.
Hoe een DVT zich manifesteert hangt af van de grootte en de positie van de trombus. De primaire signalen en symptomen van DVT hebben we hierboven beschreven. Dit zijn onder meer zwelling, warmte en roodheid in (meestal) één van de ledematen.
Wanneer de diagnose van een DVT waarschijnlijk is zal de arts een bloedonderzoek willen doen waarmee een bepaalde stollingsfactor (de D-dimeer) wordt bepaald. Bij sterke verdenking zal een echo-duplex onderzoek van het been plaats vinden.
De behandeling van een trombosebeen hangt af van de ernst van de aandoening.
De meeste patiënten zullen medicijnen (heparine) krijgen, in zeer zeldzame gevallen kan chirurgisch ingrijpen nodig zijn.
Meestal zal er behandeld worden met antistolling of bloedverdunners. Deze medicijnen lossen het bloedstolsel niet op maar voorkomen dat het groter wordt.
Antistolling verkleint ook het risico op de ontwikkeling van nieuwe stolsels.
Bloedverdunners kunnen via de mond, via een infuus of met een injectie onder de huid worden toegediend.
Andere behandelingen zijn het gebruik van compressiekousen en medicijnen die de bloeddruk helpen verlagen.
Hieronder staan verschillende tips die het risico op een DVT verkleinen.
Het beste wat je kunt doen om een trombosebeen te voorkomen is bewegen. Met name na een operatie of tijdens een periode waarin je veel moet liggen is het belangrijk om de benen te bewegen. Sta zoveel mogelijk op en loop rond.
Wanneer je langere tijd niet mobiel bent overleg dan met je arts of je je benen mag belasten om de bloedstroom te stimuleren.
Wanneer je een zittende leefstijl heb probeer dan zoveel mogelijk met je voeten te bewegen en regelmatig op te staan.
Lichaamsbeweging helpt om op gewicht te blijven en het stimuleert de bloedsomloop, verbetert de longfunctie en versterkt de spieren.
Allemaal factoren die het risico op een DVT verminderen.
Ook is het belangrijk om je lichaam van de juiste voeding te voorzien. Vitamine K is een groep vitamines die een belangrijke rol speelt bij de bloedstolling. Je vindt het in groene bladgroenten zoals broccoli, boerenkool en spinazie.
Probeer gezond en gebalanceerd te eten en voer geen grote veranderingen door voordat je hierover met je arts hebt gesproken.
Uitdroging kan ervoor zorgen dat het bloed dikker wordt, daarom is hydratatie belangrijk. Het drinken van een gezonde hoeveelheid water laat het bloed stromen en houdt de bloedvaten open.
Vervang water niet met frisdrank, koffie of sap. Gebruik de ...fles van ... om bij te houden hoeveel je drinkt.
Compressiekousen zijn een speciaal hulpmiddel om stolsels te helpen voorkomen. Ze zorgen voor extra druk op de juiste plekken van de benen en de voeten waarmee de bloedsomloop verbeterd wordt.
Compressiekousen zijn er in verschillende kleuren, maten en druk. Verkrijgbaar als sport compressiekous en massagekousen/panty's.
De meest ernstige complicaties die kunnen optreden bij een DVT is een bloedprop in de longslagaders.
Wanneer een bloedprop terecht komt in de longen noemen we dit een longembolie.
Een longembolie hoeft niet direct problemen te geven en kan vanzelf oplossen. Het is zelden gevaarlijk wanneer de aandoening op de juiste manier wordt behandeld.
Symptomen van een longembolie zijn een scherpe pijn in de borststreek, hoesten (met of zonder bloederig slijm), hartkloppingen en bovenmatig zweten.
Soms zijn de stolsels zo groot dat een bloedvat geblokkeerd wordt. Dan is er sprake van te weinig zuurstof in het bloed waarmee acute kortademigheid ontstaat.
Het is ook mogelijk om een longembolie te hebben zonder de symptomen.
De gevolgen van een onbehandelde longembolie kunnen ernstig en levensgevaarlijk zijn. Dit kan schade aan het hart veroorzaken en afhankelijk van de grootte van het stolsel leiden tot de dood.
Een trombosebeen ontstaat wanneer een bloedprop een ader in het dieper gelegen gebied van het been afsluit. Dit wordt diep veneuze trombose of DVT genoemd.
Een DVT veroorzaakt geen hartinfarct of beroerte maar kan wel een longembolie veroorzaken. Dit is een ernstige complicatie die onbehandeld tot de dood kan leiden.
Symptomen van een DVT zijn zwelling van het been, een kloppend gevoel, pijn, een warme huid en roodheid.
Een DVT wordt meestal behandeld met bloedverdunners.
Het voorkomen van een DVT doe je door veel te bewegen, goed te drinken en compressiekousen te dragen.