Je eenzaam voelen is iets wat iedereen kan overkomen. Hoe je die eenzaamheid ervaart, is voor iedereen anders. Misschien heb je het gevoel dat je de enige bent die zich eenzaam voelt en dat niemand je begrijpt. Misschien heb je het gevoel dat je nergens bij hoort of dat je niet goed genoeg bent.
Volgens onderzoek kampt 10% van de Nederlanders met ernstige eenzaamheid, nog eens 30% zegt vaak eenzaam te zijn. In dit blog bespreken we wat eenzaamheid is, de gevolgen ervan, en hoe je er iets aan kunt doen.
Hoe voelt eenzaamheid?
We voelen ons allemaal wel eens eenzaam. Het is een onvermijdelijk deel van de menselijke ervaring. Maar hoe voelt eenzaamheid? Hieronder vind je een paar uitspraken van mensen die zich eenzaam voelen.
- Het voelt alsof niemand om je geeft of je begrijpt.
- Het voelt alsof je de enige bent die er last van heeft.
- Je voelt je alleen, zelfs als je veel mensen om je heen hebt.
- Je voelt je onzichtbaar.
- Ik heb het gevoel dat niemand het zou merken als ik zou verdwijnen.
- Het voelt alsof niemand me nodig heeft of dat ik niet echt besta.
- Ik voel me alleen in mezelf.
- Ik heb het gevoel dat ik geen vrienden of familie heb.
- Ik heb het gevoel dat ik niemand heb om iets tegen te vertellen.
- Ik heb het gevoel dat ik er niet bij hoor, ik voel me een buitenstaander.
Wat is eenzaamheid?
Eenzaamheid is je niet verbonden voelen. Je ervaart een gebrek aan een hechte, emotionele band met anderen. Je zou graag meer contact of een beter contact met andere mensen willen.
Bij eenzaamheid horen kenmerken als negatieve gevoelens van verdriet, angst en zinloosheid en lichamelijke of psychische symptomen.
Eenzame mensen voelen zich vaak leeg, alleen in hun gedachten en zonder gezelschap.
Ze vinden het soms moeilijk om contact te leggen met anderen en hebben het gevoel dat niemand hen begrijpt.
Sommigen trekken zich terug uit sociale contacten en raken geïsoleerd. Anderen zoeken voortdurend contact met anderen in een poging de leegte die ze van binnen voelen op te vullen.
Eenzaamheid is niet alleen een probleem wanneer je weinig tot geen sociale contacten hebt, eenzaamheid komt ook steeds vaker voor in liefdesrelaties, wat grote gevolgen heeft voor zowel de persoon zelf als voor de relatie.
Verschillende soorten eenzaamheid
Er zijn verschillende soorten eenzaamheid:
Bij emotionele eenzaamheid (mentale eenzaamheid) kun je je eenzaam voelen omdat je in je relatie(s) geen emotionele verbinding voelt. Je ziet elkaar bijvoorbeeld regelmatig, maar je voelt je toch alleen.
Bij situationele eenzaamheid kun je je eenzaam voelen omdat je in een moeilijke levenssituatie terecht bent gekomen. Bijvoorbeeld wanneer een geliefde naaste is overleden of bij ziekte.
Bij existentiële eenzaamheid kun je je eenzaam voelen omdat je geen zin en geen doel in het leven hebt.
Bij sociale eenzaamheid kun je je eenzaam voelen omdat je weinig tot geen sociale contacten hebt.
Het verschil tussen eenzaamheid en sociaal isolement
Eenzaamheid en sociaal isolement worden vaak door elkaar gebruikt, maar het zijn twee heel verschillende dingen.
Eenzaamheid is het gevoel alleen te zijn, zelfs als je omringd bent door mensen. Het is een gevoel van leegte.
Sociaal isolement daarentegen is een toestand van fysiek geïsoleerd zijn van andere mensen. Dat kan vrijwillig zijn (wanneer je er bijvoorbeeld voor kiest om in een afgelegen hut in het bos te gaan wonen) of onvrijwillig (wanneer je bijvoorbeeld door ziekte aan huis gekluisterd bent).
Zowel eenzaamheid als sociaal isolement kunnen negatieve gevolgen hebben.
Het verschil tussen emotionele verwaarlozing en emotionele eenzaamheid
Ook emotionele verwaarlozing en emotionele eenzaamheid worden door elkaar gebruikt.
Van emotionele verwaarlozing is sprake als een ouder of verzorger niet reageert op de emotionele behoeften van een kind.
Dit kan leiden tot gevoelens van eenzaamheid, isolatie en weinig eigenwaarde.
Emotionele eenzaamheid is wanneer een kind zich alleen voelt, zelfs als het omringd is door mensen.
Dit kan worden veroorzaakt door verschillende factoren, zoals pesten, ziekte of een scheiding.
Ongelukkig
Eenzaamheid kan pijnlijk zijn en een negatieve invloed hebben op iemands functioneren.
Geen connectie voelen met de rest van de wereld, kan leiden tot het uit de weg gaan van sociaal contact waardoor vriendschappen en familiebanden nog meer onder druk komen te staan.
Hierdoor kun je je nog ongelukkiger gaan voelen en in een negatieve spiraal terecht komen met nog meer eenzaamheid, sociale angst, wanhoop en depressie.
Het is echter belangrijk om te onthouden dat eenzaamheid een onderdeel van het leven is. Iedereen voelt zich wel eens eenzaam en daar is niets mis mee. Eenzaamheid is dus een heel normale en veel voorkomende ervaring. Maar eenzaamheid wordt een probleem wanneer het lang aanhoudt en ons dagelijks leven begint te verstoren.
Dan komt het erop aan manieren te vinden om op een gezonde manier met eenzame gevoelens om te gaan.
De gevolgen van eenzaamheid
Eenzaamheid is meer dan alleen het gevoel alleen te zijn. Het is een complexe emotie die een diepgaand effect kan hebben op onze geestelijke en lichamelijke gezondheid.
Onderzoek heeft aangetoond dat eenzaamheid kan leiden tot een groot aantal gezondheidsproblemen, waaronder hoge bloeddruk, hartziekten, depressie en angst.
Eenzaamheid verzwakt ook het afweersysteem en dit kan een negatieve uitwerking hebben op je immuniteit voor infecties.
Vijftien sigaretten
Uit een onderzoek bleek zelfs dat eenzaamheid even schadelijk is voor onze gezondheid als het roken van vijftien sigaretten per dag!
Dat komt omdat eenzaamheid ons lichaam stresshormonen als cortisol en adrenaline doet aanmaken.
Deze hormonen kunnen een negatieve invloed hebben op ons hart- en vaatstelsel en ons immuunsysteem, waardoor we vatbaarder worden voor ziekten.
Negatieve spiraal
Bovendien kan eenzaamheid leiden tot ongezond gedrag zoals te veel eten of te veel drinken en minder bewegen, wat de lichamelijke gezondheid verder kan schaden.
Hiermee stapelen de problemen zich op. Er ontstaan gezondheidsklachten, er wordt ongezond gegeten, men sport niet meer en verwaarloost zichzelf.
Al deze zaken kunnen weer een negatieve uitwerking hebben op de zelfwaardering, het zelfvertrouwen en de tevredenheid over het leven en zorgen voor nog meer eenzaamheid.
Mentale problemen
Mensen die zich eenzaam voelen hebben meer kans om stemmings- en angststoornissen te ontwikkelen of verslaafd te raken dan mensen die zich niet eenzaam voelen.
De hulp die aan deze groep geboden wordt is meestal alleen gericht op de stoornis of de verslaving, maar het fundamentele probleem van eenzaamheid blijft.
Wat kun je doen als je eenzaam bent?
Veel Nederlanders voelen zich eenzaam en wanneer deze eenzaamheid je dagelijks leven gaat beïnvloeden dan wordt het tijd om te handelen.
Wij geven je graag een aantal tips hoe je beter om kunt gaan met eenzame gevoelens.
Tip 1: Eenzaamheid is een gevoel dat je kunt veranderen
Eenzaamheid is een emotie die we allemaal kennen. Maar dat het vaak voorkomt, betekent niet dat we er maar mee moeten leren leven.
Er zijn veel dingen die je kunt doen om eenzaamheid te bestrijden.
Waar het om gaat, is dat je je realiseert dat eenzaamheid slechts een gevoel is, het is niet wie je bent.
En gevoelens kun je veranderen.
Dus als je je eenzaam voelt, onderneem dan actie en doe er iets aan.
De eerste stap is erkennen dat eenzaamheid 'alleen maar' een gevoel is, en dat het iets is dat je kunt veranderen.
Tip 2: Je bent niet alleen
Ook al voelt het wel zo, je bent niet alleen. Eenzaamheid is een probleem voor mensen over de hele wereld.
Onthoud dat er veel zoals jij zijn en dat eenzaamheid hoort bij het mens zijn.
Tip 3: Ontwikkel je zelfvertrouwen
Zelfvertrouwen is de sleutel tot het maken van vrienden en het aangaan van betekenisvolle relaties.
Als je vertrouwen in jezelf hebt, ben je eerder geneigd anderen te benaderen en gesprekken aan te knopen.
Je gelooft dan ook eerder dat iemand met je wil praten en dat je iets interessants te zeggen hebt.
Deze positieve houding maakt je innemender en sympathieker, twee kwaliteiten die essentieel zijn om vrienden te maken.
Tip 4: Het sociaal isolement doorbreken
Maak de bewuste keuze om je sociale isolement te doorbreken en aan de slag te gaan met je eenzame gevoel.
Sociaal contact is heel belangrijk. We hebben het nodig om ons verbonden, gesteund en geliefd te voelen.
Het heeft een diepgaande invloed op onze lichamelijke gezondheid.
Als we met anderen omgaan, wisselen we energie uit en voelen we ons levendiger. We krijgen ook de kans om onze ideeën, ervaringen en gevoelens te delen.
Maak daarom nieuwe contacten, doe vrijwilligerswerk, zoek een steungroep of online gemeenschap van mensen met dezelfde interesses of ervaringen.
Forceer jezelf contact op te nemen met familie of vrienden, sta open voor nieuwe mensen en volg een cursus.
Of je nu lid wordt van een club of gewoon tijd maakt voor een kopje koffie met een vriend, de tijd
nemen om contact te maken met anderen kan een groot verschil maken voor je algehele welzijn.
Tip 5: Lees een boek
Maar niet zomaar een boek. Lees Creatief Leven, stap voor stap naar een leven zonder eenzaamheid.
Jeannette Rijks ontwikkelde een succesvolle methode voor de aanpak van langdurige eenzaamheid.
Andere goede boeken rond het het thema eenzaamheid zijn Verlangen naar Verbinding van Brene Brown, De eenzame stad van Olivia Laing en Stop being lonelly van Kira Asatryan.
Tip 6: Stel jezelf een doel
Een belangrijke reden waarom veel eenzame mensen zich eenzaam voelen is dat ze nergens naartoe werken. Ze voelen zich nutteloos en denken dat ze er niet toe doen.
Maar als we doelen stellen, hebben we opeens een reden om 's morgens voor het bed uit te komen en met andere mensen om te gaan.
We worden gedreven en gepassioneerd, het voelt een beetje alsof we een missie hebben.
Jezelf een doel stellen geeft je iets om naar uit te kijken. Het kan zo eenvoudig zijn als het volgen van een kookcursus of zo ingewikkeld als het starten van je eigen bedrijf.
Wat je ook gaat doen, zorg ervoor dat het iets is waar je echt enthousiast over bent.
Tip 7: Stop met jezelf te vergelijken met anderen
Het is geen geheim dat sociale media een broedplaats kunnen zijn voor gevoelens van eenzaamheid en isolatie.
Omdat iedereen online zijn beste leven lijkt te leiden, is het gemakkelijk om in de ‘vergelijkingsval’ te trappen en het gevoel te krijgen dat je niet goed genoeg bent.
Maar er zijn manieren om dit om te draaien en sociale media te gebruiken om eenzaamheid te bestrijden in plaats van het te voeden.
Ten eerste, doe een poging om echt contact te maken met mensen online.
Sluit je aan bij groepen en forums die aansluiten bij je interesses, of ga accounts volgen waar je je goed bij voelt.
Zo worden sociale media een bron van positieve connecties in plaats van negatieve.
Conclusie
Eenzaamheid is een veel voorkomende menselijke ervaring die we allemaal wel eens voelen.
Veel mensen ervaren chronische eenzaamheid, wat een negatief effect kan hebben op hun gezondheid en welzijn.
Als je je eenzaam voelt, zijn er dingen die je kunt doen om dat te veranderen. Het is echter belangrijk om te onthouden dat je een bewuste keuze moet maken om je eenzaamheid te doorbreken.
Wij hopen dat dit blog je inzicht heeft gegeven hoe je eenzaamheid kunt aanpakken.
Mocht je meer informatie of hulp willen, aarzel dan niet om een afspraak met je huisarts te maken.
Voel jij je alleen, ongelukkig, heel erg eenzaam en angstig en denk je wel eens aan zelfmoord?
Doe de test van 113 om te zien of professionele hulp je verder kan helpen. De test is anoniem en duurt ongeveer vijf minuten. Na afloop krijg je direct de uitslag en weet je wat je moet doen.
