Een open been, been’zweer’ of ulcus cruris is een niet of slecht genezende, pijnlijke wond op het onderbeen, meestal vlak boven de enkel. De wond bevindt zich aan de binnenkant van het been, de buitenkant of aan beide kanten. De zweer kan ontstaan na een verwonding maar ook spontaan zijn opgetreden. Er kunnen verschillende oorzaken zijn die er toe leiden dat er geen goede wondgenezing plaats vindt. Veelal is er sprake van verminderde doorbloeding, waarbij een tekort ontstaan aan zuurstof en wondgenezingsfactoren en een ophoping van afvalstoffen. De bloedtoevoer kan belemmerd zijn bv in het geval van een vaatvernauwing in de beenslagader. Dan spreek je over een arteriële oorzaak en een ulcus cruris arterioscleroticum. De bloedafvoer kan belemmerd zijn door drukverhoging in de aders, zoals bij (inwendige, oppervlakkiger gelegen) spataders of na een trombosebeen waarbij de afvloedbelemmering zich bevindt in de dieper gelegen aders. Je spreekt dan van een ulcus cruris venosum. De genezing kan ook door andere zaken gestoord zijn, zoals problemen met de lymfeafvoer na wondroos, vochtophoping in de benen, verlaagde weerstand of door een hardnekkige bacteriële infectie in het wondgebied.
Een open been wordt in eerste instantie gezien en behandeld door de huisarts, wondspecialist. In deze fase is het al belangrijk onderzoek te doen naar een mogelijke onderliggende oorzaak. De conditie van de slagaders en aders in het been wordt d.m.v. doppler en echo-duplex onderzoek beoordeeld. Dit geschiedt meestal na verwijzing naar een dermatoloog of vaatchirurg, waarbij eventueel onderliggende oorzaken worden behandeld, zoals bv een dotterprocedure bij slagadervernauwing en een EVLT laser-behandeling bij spataderlijden. Indien oorzaken zijn weggenomen (voor zover mogelijk) wordt alle aandacht gericht op de behandeling van de wond zelf, zoals speciaal wondverband, compressieverband, antibiotica etc. De wondbehandeling vindt dan plaats bij de huisarts, wondcentrum of wordt thuis verzorgd door de wijkverpleging.
Een open been is een ernstige aandoening en heeft veel invloed op het leven van de patiënt.
Bewegingsvrijheid en kwaliteit van leven worden soms ernstig beperkt, hetgeen grote gevolgen heeft, vooral voor patiënten op leeftijd die het huis en soms het bed niet meer kunnen verlaten. Dus alle reden om een open been vroegtijdig te herkennen, de benen door te laten meten en om snel actie te ondernemen om erger te voorkomen.
Een open been wordt in eerste instantie gezien en behandeld door de huisarts, wondspecialist. In deze fase is het al belangrijk onderzoek te doen naar een mogelijke onderliggende oorzaak. De conditie van de slagaders en aders in het been wordt d.m.v. doppler en echo-duplex onderzoek beoordeeld. Dit geschiedt meestal na verwijzing naar een dermatoloog of vaatchirurg, waarbij eventueel onderliggende oorzaken worden behandeld, zoals bv een dotterprocedure bij slagadervernauwing en een EVLT laser-behandeling bij spataderlijden. Indien oorzaken zijn weggenomen (voor zover mogelijk) wordt alle aandacht gericht op de behandeling van de wond zelf, zoals speciaal wondverband, compressieverband, antibiotica etc. De wondbehandeling vindt dan plaats bij de huisarts, wondcentrum of wordt thuis verzorgd door de wijkverpleging.
Een open been is een ernstige aandoening en heeft veel invloed op het leven van de patiënt.
Bewegingsvrijheid en kwaliteit van leven worden soms ernstig beperkt, hetgeen grote gevolgen heeft, vooral voor patiënten op leeftijd die het huis en soms het bed niet meer kunnen verlaten. Dus alle reden om een open been vroegtijdig te herkennen, de benen door te laten meten en om snel actie te ondernemen om erger te voorkomen.